بهبود روابط معلم و دانش‌آموز با ایجاد فرهنگِ مدرسه

فرهنگ مدرسه دنیایی مشترک از ارزش‌ها و معانی بین معلم و دانش‌­آموز می­باشد. مدارسی با فرهنگ آزاد دارای خودمختاری، آزادی عمل و فرصت انتخاب هستند و دانش­‌آموزان حق اظهارنظر و در بعضی از تصمیم‌­گیری‌ها حق رای دارند.

این مدارس باید دارای ویژگی­‌هایی متفاوتی باشند، تا بتوانند ضمن ایجاد اشتراک بین مفروضات بنیادی، ارزش­‌ها و هنجارهای کارکنان یک مدرسه، آن مدرسه را از سایر مدارس متمایز سازند. پس معلم­‌ها و مدیران باید ابداع­‌کنندگان کارکردهایی باشند که بتوانند مدرسه را منحصربه فرد سازند.

فرهنگ مثبت مدرسه کارایی و بهره‌وری مدرسه را بهبود می­‌بخشد. در مدارس با فرهنگ­‌های منفی یا دلسرد، کارکنان هدف­‌های جداگانه دارند، هیچ درکی از تعهد به رسالت مدرسه احساس نمی­کنند و انگیزه اندکی برای بهبود یافتن دارند. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می­گردد مقاله انگیزش تحصیلی را مطالعه فرمایید.

فرهنگ حرفه­‌ای در مدرسه چیست؟

در مدارس با فرهنگ حرفه‌­ای قوی، کارکنان در هنجارهای پایدار تحصیلی و به‌سازی سهیم هستند، زیرا به یادگیری دانش آموزان بها داده می­شود و تصور می­شود که همه کودکان و دانش­‌آموزان می­‌توانند یاد بگیرند. در این مدرسه‌­ها که غنی از فرهنگ هستند، همکاری برای حل مسئله، برنامه­‌ریزی و تصمیم­‌گیری برای دست­یابی اطلاعات تقویت می­شود. برای کسب مطالب مفیدتر به مقاله سازگاری تحصیلی رجوع شود. فرهنگ­‌های حرفه‌­ای برای پرورش بهره‌­وری مفید هستند.

چگونه فرهنگ مدرسه را ارتقا دهیم؟

تحقیقاتی که به تازگی توسط متخصصین انجام شده، هفت ویژگی مهم را در تشکیل و ارتقای فرهنگ مدرسه موثر می­داند، که در زیر به آن پرداخته­‌ایم.

• آنها عبارت‌­اند از:

  • خلاقیت وخطرپذیری: میزانی که دانش‌­آموزها تشویق می­‌شوند تا خلاق، نوآور و خطرپذیر گردند.
  • توجه به جزئیات: میزانی که انتظار می­‌رود معلم‌­ها بتوانند مسایل را تجزیه و تحلیل کنند و به صورت دقیق به امور بپردازند.
  • توجه به نتیجه: میزانی که معلم­‌ها به نتیجه‌­ها یا ره‌­آورد­ها توجه می­کند نه به روش‌­ها و فرایند‌هایی که باید برای دست­یابی به این نتیجه‌­ها به کار می­‌رود.
  • توجه به افراد: میزانی که معلم­‌ها به دانش­‌آموزان اجازه می‌­دهند در تصمیم­‌گیری­‌ها مشارکت کنند و میزانی که مدیر مدرسه درباره اثرات نتیجه‌­های تصمیم‌­گیری بر افراد توجه می­کند.
  • تشکیل تیم: میزانی که معلم کارها را به گونه‌­ای تنظیم می­کند که به وسیله­‌ی تیم(و نه به وسیله­‌ی فردی) انجام می­شود.
  • تحول: میزانی که دانش‌­آموزان دارای روح پرخاشگری، تحول یا حتی جسارت هستند.(و نه افراد ساده‌­اندیش و احتمالا بی‌­تفاوت)
  • ثبات یا پایداری: میزانی که معلم و مدیر مدرسه در فعالیت‌­های خود به حفظ وضع موجود (و نه رشد) تاکید و توجه دارد.

سخن آخر : 

با توجه به اینکه ساختار فرهنگی و اجتماعی از هم جدا نیستند، ارتقای فرهنگ مدرسه توسط معلم و مدیر، با همکاری دانش­‌آموز در پیشرفت یک جامعه موثرتر خواهد بود. بسیار ضروری است در این فرآیند همه معلم‌­ها گام برداشته تا بستری مناسب با فرهنگی شایسته از مدرسه تا جامعه، فراهم گردد.