چگونه فرزندی اندیشه‌ورز پرورش دهیم؟

کودک کنجکاو

برای پرورش فرزندانی اهل تفکر و اندیشه به دو بستر اساسی نیاز داریم:

  • محیط اجتماعی آزاداندیش
  • محیط خانوادگی گفتگومحور

کودک کنجکاو

محیط آزاداندیش چیست؟

۱- محیط اجتماعی آزاداندیش محیطی است که دارای ویژگی‌­های زیر است:

  • دور از تعصب
  • پذیرای تفکر نقاد
  • مروج خلق ایده های جدید
  • منطبق بر دموکراسی

داوطلب شدن

  • مشتاق یادگیری و رشد
  • استقبال از تفاوت‌­ها
  • مجاز به ورود صداهای متفاوت

محیط گفتگومحور چگونه است؟

۱- محیط خانوادگی گفتگومحور محیطی است که دارای ویژگی‌­های زیر است:

  • والدگری آگاهانه
  • دارای تعارض مثبت
  • اهل امید
  • محیط امن
  • مشتاق یادگیری
  • اهل تغییر

گفت و گو

با چه مهارت‌هایی وارد یک جامعه اندیشمند شویم؟

۱) پرورش روحیه سپاس و توجه به ارزش‌­ها:

  • به فرزندان کمک کنیم، ارزش‌­ها را بشناسند و به آنها بها بدهند.
  • برای اخلاقیات ارزش قائل شوند.
  • از خوبی­‌ها تجلیل کنند.
  • ارزش­‌های انسانی را گرامی بدارند.
  • زیبایی‌­های حقیقی را تحسین کنند.
  • به تفاوت­‌ها احترام بگذارند.
  • از آرمان­‌های یک جامعه سالم محافظت کنند.

۲) پرورش تفکر عاطفی و تقویت احساسات سالم:

  • آرمان­‌ها و اهدافشان را با علاقه دنبال کنند.
  • نسبت به سایر مخلوقات با محبت باشند.
  • به سهم خود ارزش­‌ها را تقویت کنند.
  • نسبت به تفاوت­‌ها و مخالفت­‌ها سازگار باشند.
  • نسبت به نعماتی که در اختیار دارند سپاسگزار باشند.
  • با تمام مخلوقات دوستانه برخورد کنند.
  • مشوق خوبی‌­ها در جهان اطراف خود باشند.

۳) پرورش تفکر هنجار و اخلاقی:

  • خود را ملزم به رعایت اخلاقیات کنند حتی وقتی بطور کامل مطلوب آنها نیست.

تربیت فرزند

  • برای خدمت به دیگران آمادگی داشته­ باشند و صرفاً منفعت­‌طلب نباشند.
  • به دنبال ایده­‌هایی برای بهتر کردن اوضاع باشند.
  • امید به ساخت جهانی بهتر را در سر داشته باشند.
  • سهم خود را در بهبود شرایط تقبل کنند.
  • تعادل بین خواسته‌­های شخصی و آنچه به نفع همگان است را رعایت کنند.
  • خواهان خیر همگانی باشند.

۴) پرورش تفکرهمدلانه و دگراندیش:

  • نسبت به شرایط دیگران باملاحظه باشند.
  • مهربان و دلسوز دیگران باشند.
  • مراقب قضاوت­‌ها و تصمیمات خود نسبت به دیگران باشند.
  • خواهان رشد جمعی و پرورش انسان­‌های اطراف خود باشند.
  • دغدغه مسائل انسان­‌های جهان نزدیک و دور خود را داشته ­باشند.
  • تلاش کنند شرایط و نیازها و ادراکات افراد مختلف را درک کنند.
  • از صمیمیت با افراد دیگر هراس نداشته ­باشند.
  • دارای قوه تخیل بالا برای درک دنیای دیگران باشند.

کودک

۵) پرورش تفکر فعال و برنامه ریز:

  • فرصت سازمان‌دهی امور را داشته باشند.
  • در تصمیم‌­گیری‌ها مشارکت داده­ شوند.
  • قدرت اجرای تصمیمات شخصی را داشته ­باشند و بتوانند نتایج آن را پیش‌­بینی کنند.
  • در فضای خانه، مدرسه و اجتماع نقش سازنده‌­ای به آنها اعطا شود.
  • از آنها خواسته شود مسئولیت رفتار و احساس و تفکر خود را بپذیرند.
  • به آنها فرصت ایفای نقش­‌های آتی در حد خودشان داده شود.
  • از آنها خواسته شود برنامه­‌هایی برای یاریگری به دیگران در سر داشته ­باشند.
  • از آنها خواسته شود طرح­‌هایی برای مراقبت از آرمان­‌ها و ارزش­‌ها در سر داشته­ باشند و اجرا کنند.

سخن آخر

در پایان والدین و معلمان باید تلاش کنند تا با ایجاد یک محیط مناسب با ویژگی‌های فوق، جهت پرورش و رشد کودک یا فرزند خود گام بردارند. برای درک مفاهیم بیشتر به مقاله ویژگی فرد متفکر مراقبتی مراجعه گردد.

نویسنده: دکتر مهرنوش هدایتی

,
اشتراک گذاری:

مایل به ثبت دیدگاه هستید؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.