پرورش معلم اندیشه ورز
موضوعی که در رابطه با روند تربیت مربی آموزشهای کاربردی مورد بحث است، مسئله «کیفیت یا کمیت» است. برای دستیابی به کیفیت در تربیت مربیان یا معلمان، برنامه تربیت مربی آموزشهای علمی-کاربردی باید گام به گام اجرا شود. براین اساس کسانی که در این حرفه هستند باید به روش صحیح آموزش داده شوند. این مراحل شامل موضوعاتی نظیر انتخاب دقیق مربیان، آموزش آن‌ها در یک‌زمان و برنامه خاص، ارزیابی فعالیت‌های آن‌ها در مدارس به‌صورت عملیاتی میباشد. (Bailey & Taylor, 2015)
ویژگیهای معلم اندیشهورز چیست؟
توجه به منابعانسانی در آموزش و پرورش در رأس آن معلم به‌عنوان عامل تبلور نقش انسان‌سازی، کانون بحث آموزش و پرورش کارآمد محسوب می‌گردد. برای درک مفاهیم بیشتر به مقاله معلم حرفه ای رجوع گردد.
بسیاری از صاحب‌نظران تعلیم و تربیت بر این باورند که مربی یا معلم نقش اصلی و اساسی را در جریان تربیتی ایفا می‌نماید و لذا باید دارای شرایط ویژه باشد از جمله:
-الگو و نمونه کامل واقعیت‌های زندگی باشد.
-در فن خود متخصص باشد.
-در تکامل شخصیت آدمی همکار خدا باشد.
-در فن زندگی استاد باشد.
-سفیر پیشرفت و ترقی باشد.
-سازنده دموکراسی‌ها باشد.
-دائماً در حال یادگیری باشد.
-با شاگردان تعامل و تفاهم حاصل کند.
چرا باید معلم اندیشهورز پرورش دهیم؟
برنامه‌های تربیت مربی آموزشهای علمی-کاربردی ایستا و خطی، پاسخگوی نیازهای حرفهای مربی و معلم نیست و لازم است این برنامه توسط برنامه‌ای جامع‌نگر و پویا جایگزین شود.
برای قرن بیست و یکم از مربیان به‌عنوان «کارشناسان یادگیری اثربخش» یاد شده است. چنین مربی با برخورداری از ظرفیت اندیشه ورزی، تفکر عمیق و انتقادی درباره‌ی اهداف و ارزش‌های آموزشی و برنامه‌های درسی می‌‌اندیشد، مشتاق ایجاد انگیزه و تشویق تک تک دانشآموزان است. پیشرفت و نیازهای یادگیری هر یک از دانشآموزان را به معنای وسیع می‌سنجد، حتی اگر این امر مستلزم صرف وقت خارج از برنامه‌ی رسمی مدرسه باشد. برای تحقق چنین پنداره‌ای متعالی، فرصت‌ها برای توسعه‌ی مداوم حرفهای باید فراهم گردد و منابع لازم بسیج شود. از این دیدگاه، سرمایه‌گذاری در آموزش به معنای سرمایه‌گذاری در توسعه‌ی مداوم حرفه‌ی مربی تعریف شده است. برای درک مفاهیم بیشتر به مقاله فاصله تحصیل با کار مراجعه گردد.
فواید پرورش معلم اندیشهورز چیست؟
اصولی که در این فرآیند ضروری شناخته شده‌اند عبارتند از:
۱- توسعه‌ی معلم امری است مداوم.
۲- توسعه‌ی مربی باید خودگردان باشد و در مواردی، به یاری دیگران نیاز است.
۳- توسعه‌ی مربی و معلم به حمایت و منابع نیاز دارد.
۴- توسعه‌ی معلم اندیشه ورز هم به نفع مدرسه و هم به نفع معلم است.
۵- فرآیند توسعه‌ی مربی و معلم به حسابرسی نیاز دارد.
سرمایه‌گذاری مادی و معنوی در پرورش معلم اندیشه ورز آموزشهای علمی-کاربردی برای افزایش توان حرفهای مربیان، باید با عزمی راسخ صورت گیرد و به‌عنوان پشتوانه‌ی دائمی حرکت نسل‌ها به‌سوی تغییر و تحول به‌طور مجدانه‌ای استوار گردد و نهادینه شود. همچنین توجه به مدیریت آموزشی به‌عنوان منبعی برای سازماندهی فعالیت و تأمین نیازهای آموزشی امری بدیهی است. برای درک مطالب به مقاله سخنی با معلم رجوع گردد.
راهکار پرورش معلم اندیشهورز
معمولاً در ادبیات پژوهش به دو دسته عوامل عمده فردی و محیطی به عنوان مهم‌ترین عوامل مؤثر بر توسعه حرفه ای معلمان اشاره می‌گردد.
به وسیله این دو عنصر، یعنی محتوا و فرآیند پرورش حرفهای (یا دانایی و توانایی حل مسئله و تصمیم‌گیری) استراتژی‌ها و منابع مورد نیاز برای ارائه برنامه‌های توسعه حرفه ای فراهم می‌گردد.
شکل ۲ فرآیند حل مسئله و تصمیم‌گیری را در پنج مرحله نشان می‌دهد. این پنج مرحله عبارتند از: ارتباطات، تحلیل، ترکیب، ارزیابی و اجرا[۱]. در مرحله ارتباطات فرد تحت تأثیر دو عامل درونی و بیرونی شروع به فعالیت در فرآیند شناختی می‌کند. تقاضاهای بیرونی ممکن است ناشی از اتفاقات باشد مثل آیین‌نامه‌ها و مقرراتی باشد که فرد را ملزم به توسعه مهارت‌های خود می‌کند و یا اشخاصی که برای فرد مهم هستند مثل نظر همکاران و یا فرد مرجعی که نظرش برای وی مهم است. عوامل درونی نیز شامل احساسات، رفتارها و خصوصیت‌های شخصیتی میباشد. مسلما عواطف، رفتارهای اجتنابی و یا متهورانه و حالت‌های روانی تأثیر بسیار زیادی در شروع فرآیند تصمیم‌گیری فرد در مورد توسعه حرفه ای حرفه‌ای‌اش دارد.
سخن آخر
پرورش معلم اندیشه ورز به نفع خود و به نفع دانشآموزان میباشد و در ادامه پرورش و ارتقا اندیشه ورزی در جامعه رخ خواهد داد. برای استفاده از مطالب کاربردی و ملموس از کارگاههای موسسه دیبا بخصوص کارگاه پرورش معلم اندیشهورز می توانید بهره مند شوید.
نویسنده: دکتر نورالدین محمودی
[۱] – Communication, Analysis, Synthesis, Valuing, Execution (The Five Stages of the CASVE)
مایل به ثبت دیدگاه هستید؟