
ویژگی افراد دارای تفکر مراقبتی چیست؟
اگر دو یادداشت قبلی درخصوص تفکر مراقبتی را مطالعه کرده باشید، بیتردید تصویری از یک فرد با مهارت فکری مراقبتی در ذهن خود دارید.
انتظار میرود افراد دارای ظرفیت تفکر مراقبتی بالا اغلب از حساسیت هیجانی بالاتری نیز برخوردار باشند. این افراد معمولاً از قدرت تشخیص بیشتری برخوردارند، و در زندگی و ارتباطات خود موفقتر عمل میکنند، در مقابل استرس و مشکلات مقاومتر بوده و از ذهنی پویا در برابر چالشها بهره میگیرند. این افراد راحتتر احساسات و عواطف دیگران را درک میکنند و نسبت به آن بیتفاوت نیستند.
تاثیر تفکر مراقبتی بر افراد چگونه است؟
به نظر میرسد استفاده از این تفکر به ما کمک میکند تا :
- نسبت به درک و پاسخگویی به احساسات خود بیشتر آگاه شویم، و تأثیری که هیجانات و احساسات بر شناخت، تصمیمگیری و قضاوت ما نسبت به دیگران میگذارند، را به خوبی شناسایی کنیم، و بجای سرکوب آنها، سعی کنیم داوریها و تصمیمات خود را با عنایت به ابعاد منطقی و عاطفی شکل درستتری ببخشیم.
نحوۀ شکلگیری پاسخهای خود نسبت به موقعیتهای پیچیدۀ اخلاقی در جهانی که در آن زندگی میکنیم را درک نموده و از جایگاه منطق و احساسات در آنها آگاه گردیم. این ویژگی تا حد زیادی به هوش هیجانی بشر نزدیک میباشد.
- تصمیمات درست را در زمان درست و به دلایل درست اتخاذ کنیم.(و بدانیم که منظورمان از «درست» چیست.) در حقیقت تفکر مراقبتی سبب گرایش به رویههای فعال تصمیمگیری میگردد.
- نسبت به افرادی که صرفاً پایبند منطق و عقلانیت محض هستند، از زندگی عاطفی غنی، سرشار و سالمتری برخوردار باشیم.
مزایا و ویژگیهای کلیدی یک متفکر مراقبتی
- حس قوی عدالتخواهی، همراه با تعهد به عدم خشونت نسبت به کلیه مخلوقات عالم هستی، و حساسیت مشفقانه و دلسوزانه نسبت به احساسات دیگران.
- آگاهی بالا از احوالات دیگران، تعهد مجدانه برای بهبود و اصلاح وضع موجود، و اتخاذ منش عملگرا.
- حساسیت به تناقض میان ایدهآلها و رفتارها، توانایی درک مفاهیم و ارائه راه حل مناسب برای مشکلات جامعه، دغدغه عمیق نسبت به انسانیت و موضوعات جهان.
- حاضر به ریسک خلاقانه و نقادانه برای شناخت حقیقت و پاسخ به سوالات بشری
- شنوندهای فعال و محترم برای دریافت دغدغهها و نظرات سایرین
- احساس علاقه و تمایل به رشد تمامی انسانها
- شناخت سلسله مراتب ارزشهای شخصی و تطابق آن با هنجارها
- حاضر به اقدام مناسب برای حفظ ارزشها و اخلاقیات
چگونگی تعامل یک متفکر مراقبتی
افراد دارای تفکر مراقبتی، صرف نظر از ارزشی که هر چیز اعم از فرد یا شیء یا موضوع برای آنان دارد، برای خودِ مراقبت و حفظ روابط، ارزش زیادی قائل بوده و آن را محور ذهن خود قرار میدهند. آنها بجای آنکه به منفعتی که هر چیز برایشان دارد بها دهند، به ارزش ذاتی آن چیز اهمیت میدهند و چنین نگرشی جز با خلوص و شکیبایی، تواضع و اعتماد متقابل امکان پذیر نمیشود.
متفکران مراقبتی بدلیل تشخیص هنجارها، صرفاً برای ارزشها و علایق خود تعصب ندارند بلکه مؤلفه دیگری همچون تفکر هنجاری را بکار میگیرند تا در دام خودخواهی نیافتند و با تعصب دست به اقدامهای پرخطر نزنند، بلکه با علاقه نسبت به دیگران و ارزشهای متفاوت آنها و در نظر گرفتن هنجارهایی که جهان را جای بهتری برای زیستن همگان میسازد، مصلحت جمعی و دگراندیشی را بر خودخواهی ترجیح دهند.

در حقیقت “مراقبت” ترکیب «مغز، قلب و دست» است. یکی از ملزومات رشد یک ارتباط مراقبتی این است که فردِ مراقب، توان و مهارت تشخیص و تفسیر موقعیتی را که در آن شخص دیگر نیازمند کمک و حمایت است، داشته باشد(مغز)، و از طرفی برای این کمک و حمایت مشتاق بوده و ارزش قائل باشد(قلب)، و این علاقه و ارزش در او انگیزه عمل مناسب را ایجاد کند، و او را به فعل وادارد.(دست) در حقیقت فرد متفکر مراقبتی ظرفیت و آمادگی ذهنی برای دریافت پیام مبنی بر اینکه مراقبت و توجهی مورد نیاز است را دارد، و آن را نیرو محرکۀ اقدامات خود میسازد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله پرورش فرزندی اهل تفکر مطالعه شود.
سخن آخر :
حال بد نیست با تأمل روی این ویژگیها از خود بپرسیم که ما تا چه اندازه دارای تفکر مراقبتی هستیم؟
نویسنده: دکتر مهرنوش هدایتی
مایل به ثبت دیدگاه هستید؟